جراحی کمر همیشه آخرین راه‌حل محسوب می‌شود و باید بعد از آزمودن روش‌های غیرجراحی مانند گرما، سرما، ماساژ و سایر درمان‌های محافظه‌کارانه در نظر گرفته شود. در مواردی که درد به مشکل مکانیکی در ستون فقرات مربوط است و به شکل مداوم ادامه دارد، جراحی کمر می‌تواند گزینه‌ای برای تسکین باشد.
امروزه درد کمر یکی از رایج‌ترین مشکلات در میان افراد است. اگرچه جراحی کمر در کاهش دلایل درد کمر مؤثر است، اما همواره ضروری نیست. بسیاری از موارد درد کمر ممکن است طی سه ماه خود به خود بهبود یابد. زمانی که روش‌های معمولی برای تسکین درد کمر نتیجه نداده‌اند و بیمار همچنان از درد مداوم رنج می‌برد، جراحی کمر می‌تواند به‌عنوان یک راه‌حل در نظر گرفته شود. اصولاً، جراحی کمر زمانی مناسب است که درد به‌صورت ناتوان‌کننده و مداوم وجود داشته باشد.
نشانه‌هایی که بیانگر نیاز به جراحی کمر هستند
تصمیم در مورد انجام جراحی کمر باید بعد از امتحان کردن گزینه‌های درمانی غیرجراحی مانند استفاده از گرما، سرما، ماساژ و غیره گرفته شود. در شرایطی که درد مستقیماً با مشکلات مکانیکی در ستون فقرات مرتبط باشد و همچنان پابرجا بماند، زمان مشورت با یک متخصص برای بررسی جراحی فرا می‌رسد.
فشرده شدن عصب‌های ستون فقرات یکی از اصلی‌ترین دلایل انجام جراحی است که ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
- رشد بیش‌ازحد استخوان: خارهای استخوانی (Bone Spurs) ممکن است به دلیل آرتروز در ستون فقرات ایجاد شوند. این استخوان‌های اضافی در ناحیه مفاصل پشتی ستون فقرات، فضا را برای عبور اعصاب از مجاری ستون فقرات تنگ می‌کنند.
- مشکلات دیسک: بیرون‌زدگی یا فتق دیسک – بالشتک‌های بین مهره‌ها – می‌تواند باعث ایجاد فشار بر عصب‌های نخاعی شود و عملکرد طبیعی ستون فقرات را مختل کند.
- آرتروز ستون فقرات: آرتروز می‌تواند باعث حرکت‌های غیرعادی بین دو مهره شده و ستون فقرات را ناپایدار کند. در صورت عدم درمان، این ناپایداری ممکن است منجر به تنگی کانال نخاعی (Spinal Stenosis) شود.
- شکستگی مهره: شکستگی برخی مهره‌ها ممکن است خودبه‌خود ترمیم شود، اما در صورت ترمیم نشدن، نیاز به ایمپلنت‌های ستون فقرات و جراحی برای بازگرداندن پایداری وجود دارد.
گاهی تشخیص علت دقیق درد کمر دشوار است، حتی اگر عکسبرداری یا تصویربرداری مشکلات دیسک یا خار استخوانی را نشان دهد.
انواع مختلف جراحی کمر
روش‌های مختلفی برای جراحی کمر وجود دارد، از جمله:
- دیسککتومی (Discectomy): در این روش، بخش بیرون‌زده یا آسیب‌دیده دیسک خارج می‌شود تا تحریک و التهاب عصب کاهش یابد. دیسککتومی معمولاً شامل برداشتن قسمتی یا تمامی قسمت پشتی لامینا است تا دسترسی به دیسک پاره‌شده فراهم شود.
- لامینکتومی (Laminectomy): در این عمل، استخوان روی کانال نخاعی برداشته می‌شود. هدف این روش، افزایش فضای کانال نخاعی و کاهش فشار وارد بر عصب است که معمولاً به دلیل تنگی کانال نخاعی رخ می‌دهد.
- فیوژن (Fusion): در این روش، دو یا چند مهره به‌طور دائمی به هم وصل می‌شوند. افزودن پایداری به ستون فقرات، درد را کاهش می‌دهد. فیوژن اغلب برای از بین بردن حرکات دردناک بین مهره‌ها که در اثر آسیب یا فرسودگی دیسک ایجاد شده‌اند، استفاده می‌شود.
- دیسک مصنوعی (Artificial Disk): جایگزینی برای عمل فیوژن در ستون فقرات است و به‌منظور کاهش درد ناشی از حرکت بین دو مهره به کار می‌رود. درد معمولاً به دلیل دیسک فرسوده و دژنراتیو رخ می‌دهد.
پیش از برنامه‌ریزی برای هرگونه عمل جراحی، همواره نظر پزشکان متخصص و حاذق را جویا شوید، چرا که ممکن است گاهی علائم اشتباه تفسیر شده و بیمار نیازی به جراحی نداشته باشد.
ایمپلنت‌های ستون فقرات
ایمپلنت‌های ستون فقرات نقش مهمی در درمان انواع دردهای کمر و ناهنجاری‌های ستون فقرات ایفا می‌کنند. عملکرد اصلی این ایمپلنت‌ها، جوش دادن دو مهره به یکدیگر یا جایگزینی دیسک طبیعی است.
بر اساس تعاریف ارتوپدی و جراحی لیزری ستون فقرات، عملکرد ایمپلنت‌ها شامل موارد زیر است:
- اصلاح ناهنجاری‌های مربوط به ستون فقرات
- تقویت و پایداری بیشتر ستون فقرات
- تسهیل روند جوش خوردن دو مهره
به‌طورکلی ایمپلنت‌های ستون فقرات به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- فیوژن (Fusion):
این فرآیند جراحی شامل ایجاد اتصال مستحکم بین استخوان‌ها با استفاده از پیوند استخوان است. ایمپلنت‌های فیوژن سه دسته اصلی دارند:- کیج‌ها (Cages): به‌عنوان نگه‌دارنده بین دو مهره عمل می‌کنند و پس از جراحی، بخشی از ستون فقرات می‌شوند. کیج‌ها معمولاً نیازی به پیچ ارتوپدی ندارند و ثبات ستون فقرات را حفظ می‌کنند.
- پلیت‌ها (Plates): پلاک‌هایی هستند که به کمک پیچ روی مهره‌ها متصل می‌شوند و به پایداری حرکت ستون فقرات کمک می‌کنند.
- رادها (Rods): میله‌هایی هستند که برای ثبات بخش‌های مختلف ستون فقرات به کار می‌روند و با هوک‌ها و پیچ‌های پدیکولی به مهره‌ها متصل می‌شوند.
- غیرفیوژن (Non-fusion):
این روش‌ها جایگزینی برای فیوژن سنتی محسوب می‌شوند که در آن دو یا چند مهره ستون فقرات به‌صورت دائمی به هم وصل می‌شوند.
همانند هر عمل جراحی دیگری، استفاده از ایمپلنت‌های ستون فقرات دارای مزایا و معایب است.
مزایای جراحی کمر
از مهم‌ترین مزایای استفاده از ایمپلنت‌های ستون فقرات، تسکین سریع و قابل‌توجه درد است؛ تا جایی که بیمار می‌تواند مجدداً زندگی عادی خود را از سر بگیرد. زمانی که دیگر روش‌ها پاسخگو نباشند، جراحی بهترین و گاه تنها راه چاره خواهد بود. در بلندمدت، این روش می‌تواند از هزینه‌های مکرر درمانی و مراجعه مداوم به پزشک بکاهد و بیمار از وابستگی به داروها رها شود.
معایب جراحی کمر
هر جراحی، از جمله جراحی ستون فقرات، خطرات و عوارض خاص خود را دارد. یکی از این معایب، عدم پیوند موفقیت‌آمیز مهره‌ها در عمل فیوژن است که ممکن است باعث نیاز به جراحی‌های بعدی شود. همچنین، تغییر در ساختار آناتومیک ستون فقرات ممکن است تأثیرات پیش‌بینی‌نشده‌ای در آینده داشته باشد. مانند همه عمل‌های جراحی دیگر، خطر بروز عفونت پس از عمل وجود دارد که با رعایت مراقبت‌های پزشکی قابل‌کنترل است.
مخالفان جراحی کمر بر این باورند که جراحی نباید به‌سرعت تجویز شود، چرا که ممکن است درد بازگردد یا بیمار برای مدتی طولانی درگیر روند بهبودی شود. ریسک‌هایی مثل خونریزی زیاد، آسیب به اعصاب و گاهی فلج و محدودیت در انعطاف‌پذیری نیز وجود دارند.
چرا باید در جراحی کمر احتیاط کرد؟
جراحی کمر فرایندی پیچیده است و باید با دقت کامل انجام شود. همیشه اولین جراحی منجر به بهترین نتیجه نمی‌شود و گاهی بیمار به جراحی مجدد نیاز پیدا می‌کند. همچنین، خطر عفونت و آسیب به رگ‌های خونی یا عصب‌ها وجود دارد. به همین دلیل، بیماران ابتدا روش‌های جایگزین و غیرجراحی را امتحان می‌کنند و فقط در صورتی که این روش‌ها موفقیت‌آمیز نباشند، جراحی توصیه می‌شود.
سن خاصی برای انجام جراحی کمر تعیین نشده است. اگرچه دردهای کمر بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود، اما در هر سنی ممکن است رخ دهد. حتی افرادی که بالای ۶۵ یا ۸۰ سال داشتند، با موفقیت تحت جراحی قرار گرفته و به زندگی عادی خود بازگشته‌اند. در نتیجه، محدودیت سنی برای ایمپلنت‌های ستون فقرات و جراحی کمر وجود ندارد و بیشتر مشکلات کمری را می‌توان با کمک این روش‌ها در هر سنی برطرف کرد.
نکته پایانی اینکه بازار جهانی ایمپلنت‌های ستون فقرات پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۴ فراتر از ۱۹.۵ میلیارد دلار رشد کند. هدف اصلی جراحان ستون فقرات، ایجاد برش‌های کوچک‌تر، کوتاه‌تر کردن دوران نقاهت و ارائه بهترین خدمات و نتایج به بیماران است.
برای جزئیات بیشتر در مورد ایمپلنت‌های ستون فقرات و روش‌های جراحی، می‌توانید به وبسایت دکتر کیسان موذنی مراجعه کنید.
References : lumitex ,orthopedicandlaserspinesurgery , lumitex, orthopedicandlaserspinesurgery,
